Oudere mensen, jongere mensen en nieuwsgierigheid

Tijdens hun werk in de ouderenzorg zien Ilse en Enny iets misgaan. Ouderenactiviteiten bestaan vooral uit bingoavonden en breien met andere ouderen. Het idee van ‘een leven lang leren’ zien ze niet terug. In 2014 richten ze daarom de stichting Oud Geleerd Jong Gedaan op. Van daaruit organiseren ze korte lezingen voor ouderen, gegeven door jongeren. Het onderwerp maakt niet uit, maar er moet wel interactie zijn. Intergenerationeel contact, daar draait het om. Ilse, die ik telefonisch spreek, benadrukt dit: “Onze ontmoetingen zijn tweerichtingsverkeer. Ouderen leren van jongeren, maar ook andersom.”

Contact tussen generaties, tussen jong en oud, is niet vanzelfsprekend. Hun leefwerelden liggen soms ver uit elkaar, vertelt Ilse. Digitalisering is een van de verklaringen. Ze geeft het voorbeeld van een treinreis. Voor jongeren is telefoongebruik in de trein een moment van rust. Even niet gestoord worden na een lange dag vol prikkels. Voor ouderen is het juist een kans op wat menselijk contact.

Er zijn ook praktische redenen. Er zijn weinig activiteiten die voor ouderen en jongeren samen georganiseerd worden. Ouderen en jongeren leren elkaar dus niet kennen. “Wat ze niet weten over elkaars leefwereld, vullen ze op met negatieve beelden,” ziet Ilse. “Ouderen krijgen het label eenzaam, traag en kwetsbaar. Jongeren de stempel telefoonverslaafd en ongeïnteresseerd.”

Bruggen bouwen

Bruggen bouwen tussen generaties gaat om taalgebruik en vaardigheden. Ilse: “Ouderen kunnen soms minder goed horen en zien. Dat moet je niet alleen weten, je moet je dan ook wat dingen aanpassen.” Wat dichterbij komen staan of langzamer spreken bijvoorbeeld. Betuttelend praten met verkleinwoordjes is uit den boze. “Sommige jongeren staan hier niet altijd bij stil. Het is aan ons om hen hiervan bewust te maken.”

Het belangrijkste ingrediënt voor een goed gesprek is echter open staan voor elkaars inbreng. Wederkerigheid en gelijkwaardige communicatie. Dat ziet Ilse steeds terugkomen in het onderzoek dat de Stichting doet naar de impact van hun werk. Het is dus niet de bedoeling dat een jongere een uur lang oreert tijdens een presentatie en enkel leuke feiten overdraagt. Het gaat vooral om het uitwisselen van kennis. Hoe je hier ruimte voor maakt, leert de stichting aan de jongeren. Ilse: “We laten zien hoe je door vragen stellen aan ouderen, ruimte maakt voor kennisdeling.”

Qua inhoud zijn er overigens weinig beperkingen. Vrijwel alle onderwerpen zijn geschikt: van het klimaatprobleem en natuurkunde, tot kunstmatige intelligentie en kunst.

Redenen om mee te doen

De formule die Ilse en Enny gebruiken, presentaties door jongeren aan ouderen, is de afgelopen tien jaar weinig veranderd. De behoefte van ouderen en jongeren wel. Ilse: “Voorheen deden jongeren mee om hun cv op te bouwen. Nu zijn ze meer maatschappelijk betrokken en willen ze vaak echt een steentje bijdragen.” Ook bij ouderen is er iets verschoven. “Zij zijn niet meer enkel nieuwsgierig, maar willen echt met beide benen in de maatschappij staan. Ze zijn oprecht benieuwd hoe jongeren ergens over denken.”

Het gesprek met Ilse nodig uit tot een kleine zelfreflectie. Hoe vaak spreek jij mensen uit een andere generatie? Voor wie zijn intergenerationele contacten wat wilt uitbreiden heeft Ilse een simpele tip. “Contact aangaan met anderen is spannend, maar geen reden om het niet te doen. Gebruik je nieuwsgierigheid naar de ander. Dat is het beste startpunt.”

Presentatie

Ilse geeft een presentatie tijdens de bijeenkomst van De Maatschappij bij Lely Campus GoDare in Maassluis op 17 november. Meld je via deze link gratis voor aan. Je bent van harte welkom,

door Anne-Rixt Korte